Postępowanie grupowe ZUS

Postępowanie związane było z problemem zgłaszania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przez przedsiębiorców – osoby fizyczne tzw. przerw w prowadzeniu działalności gospodarczej przed wprowadzeniem możliwości formalnego zawieszenia działalności gospodarczej, to jest przed dniem 20 września 2008 r.

Postępowanie grupowe toczyło się z powództwa Pana Rafała Robaka działającego w charakterze reprezentanta grupy przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Warszawie (dalej jako: „ZUS”) przed Sądem Okręgowym w Warszawie XXV Wydział Cywilny do sygnatury akt XXV C 4/12, a następnie przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie Wydział VI Cywilny do sygnatury akt VI ACz 1176/13.

Powództwo grupowe wniesione w sprawie ograniczone było do żądania ustalenia odpowiedzialności odszkodowawczej ZUS wobec członków grupy, wynikającej ze złożonego czynu niedozwolonego ZUS polegającego na niezgodnym z prawem wykonywaniu władzy publicznej poprzez wprowadzające w błąd i nierzetelne informowanie członków grupy jako przedsiębiorców o możliwości zgłoszenia ZUS czasowego zaprzestania wykonywania działalności pozarolniczej (tzw. zawieszenie działalności) przed dniem 20 września 2008 r., oraz dalsze działania utwierdzające członków grupy w przekonaniu, że dokonane przez nich we wskazanym okresie zgłoszenia takich przerw były prawidłowe/zgodne z prawem i skuteczne.

Przebieg postępowania

1. Pozew w powyższej sprawie został wniesiony w dniu 30 grudnia 2010 r. Reprezentant grupy działał wówczas na rzecz 19 osób.

2. Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2013 r., sygn. akt XXV C 4/12, Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXV Cywilny odrzucił pozew o ustalenie odpowiedzialności ZUS z powodu niespełnienia, w ocenie Sądu, przesłanek dopuszczalności rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym. Sąd przyjął, że roszczenia poszczególnych członków grupy są na tyle odmienne, że nie można ich wspólnie rozpoznawać – nie jest spełniona przesłanka wspólnej podstawy faktycznej roszczeń. Postanowienie to zostało zaskarżone przez Stronę Powodową zażaleniem.

3. Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział VI Cywilny postanowieniem z dnia 5 czerwca 2013 r., sygn. akt VI ACz 1176/13, oddalił zażalenie Strony Powodowej, uznając stanowisko Sądu pierwszej instancji co do niedopuszczalności postępowania grupowego w sprawie ustalenia odpowiedzialności odszkodowawczej ZUS za prawidłowe.

4. W dniu 23 września 2013 r. Strona Powodowa wniosła do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną od postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 czerwca 2013 r. odrzucającego pozew o ustalenie odpowiedzialności w postępowaniu grupowym. Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 13 czerwca 2014 r., sygn. akt I CSK 654/13 odmówił jednak przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.

Stan sprawy

Postępowanie zakończyło się prawomocnym odrzuceniem pozwu z uwagi na niedopuszczalność postępowania grupowego w sprawie. Skarga kasacyjna od postanowienia Sądu II instancji w tym przedmiocie nie została przyjęta przez Sąd Najwyższy do rozpoznania.