Postępowanie grupowe Płock
Postępowanie związane jest z zaniedbaniami władzy publicznej w zakresie obowiązków z dziedziny ochrony przeciwpowodziowej, wskutek których doszło w maju 2010 r. do przerwania wału przeciwpowodziowego w miejscowości Świniary w gminie Słubice i następnie do dwukrotnego zalania wodami powodziowymi przyległego rejonu Doliny Iłowsko-Dobrzykowskiej.
Postępowanie zakończyło się prawomocnie w 2021 r. Skargi kasacyjne pozwanych zostały oddalone przez Sąd Najwyższy w 2023 r.
Po prawomocnym zakończeniu postępowania grupowego oddaleniu skarg kasacyjnych Pozwanych przez Sąd Najwyższy, Poszkodowani oraz Pozwani podjęli w 2023 r. rozmowy ugodowe. Pierwsze 11 ugód przewidujących odszkodowania dla Poszkodowanych członków grupy postępowania grupowego zostało zawartych 22 marca 2024 r.
Strony postępowania
Postępowanie grupowe wszczęte zostało z powództwa Pani Wandy Smożewskiej działającej w charakterze reprezentanta grupy przeciwko Skarbowi Państwa – Wojewodzie Mazowieckiemu, Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie (w miejsce którego po wejściu w życie dnia 1 stycznia 2018 roku ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. prawo wodne, Dz. U. poz. 1566 z późn. zm. wstąpił Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie), Województwu Mazowieckiemu oraz Powiatowi Płockiemu (dalej jako: „Pozwani”).
Grupę tworzy obecnie 28 osób.
Przedmiot postępowania
Powództwo grupowe ograniczone zostało do żądania ustalenia solidarnej odpowiedzialności odszkodowawczej Pozwanych wobec członków grupy, wynikającej z czynu niedozwolonego Pozwanych, polegającego na niezgodnym z prawem wykonywaniu władzy publicznej w zakresie ochrony przeciwpowodziowej na obszarze właściwości Pozwanych, które to zaniedbania łącznie doprowadziły do przerwania wału przeciwpowodziowego położonego wzdłuż lewego brzegu rzeki Wisły, w miejscowości Świniary, w gminie Słubice, w powiecie płockim, w dniu 23 maja 2010 r. i następnie dwukrotnego zalania, w maju i czerwcu 2010 r., obszaru położonego po lewej stronie Wisły w rejonie Doliny Iłowsko-Dobrzykowskiej.
Przebieg postępowania
- Pozew grupowy złożony został w dniu 2 maja 2012 r.
- W dniu 15 marca 2013 r. Sąd Okręgowy w Płocku Wydział I Cywilny uznając, że sprawa spełnia przesłanki kwalifikujące ją do rozpoznania w trybie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym wydał postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym. Postanowienie z dnia 15 marca 2013 r. zostało zaskarżone przez wszystkich Pozwanych. Sąd Apelacyjny w Łodzi Wydział I Cywilny postanowieniem z dnia 3 grudnia 2013 r., sygn. akt I ACz 781/13 oddalił zażalenia Pozwanych, co spowodowało uprawomocnienie się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.
- W dniu 1 kwietnia 2014 r. w Tygodniku Płockim opublikowane zostało ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego w sprawie do sygnatury akt I C 863/12. W wyznaczonym terminie 3 miesięcy od dnia publikacji ogłoszenia, do grupy przystąpiły kolejne osoby, których roszczenia kwalifikowały się do objęcia ich postępowaniem grupowym.
- W piśmie z dnia 17 lipca 2014 r. Strona Powodowa przedstawiła ostateczny wykaz członków grupy. Pozwani nie zgłosili zarzutów co do członkostwa poszczególnych osób w grupie.
- W dniu 13 listopada 2014 r. Sąd Okręgowy w Płocku Wydział I Cywilny wydał postanowienie w przedmiocie składu grupy, ustalając, że w skład grupy wchodzą wszystkie osoby wskazane przez Stronę Powodową. Wszystkim z 28 osób został przyznany status członka grupy. Wydanie przez Sąd postanowienia w sprawie ustalenia składu grupy zakończyło drugą fazę postępowania grupowego, jaką jest formowanie się składu grupy.
- Kolejno, 11 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Płocku Wydział I Cywilny wydał postanowienie, którym zobowiązał Stronę Powodową do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu w postępowaniu grupowym w kwocie 43.200 zł w terminie dwóch miesięcy. Postanowienie to zostało zaskarżone zażaleniem przez Stronę Powodową. Postanowieniem z dnia 15 stycznia 2015 roku Sąd Okręgowy w Płocku Wydział I Cywilny wstrzymał wykonanie postanowienia z 11 grudnia 2014 roku do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Postanowieniem z 26 lutego 2017 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi Wydział I Cywilny oddalił zażalenie Strony Powodowej.
- Po uiszczeniu przez Stronę Powodową kaucji Sąd przystąpił do merytorycznego rozpoznania sprawy. W ramach trzeciej fazy postępowania grupowego, na ośmiu terminach rozpraw (dnia 18 czerwca 2015 r., 17 lipca 2015 r., 15 października 2015 r., 14 stycznia 2016 r., 10 marca 2016 r., 28 września 2017 r., 22 lutego 2018 r., 9 kwietnia 2018 r.), przesłuchano świadków, członków grupy, przedstawicieli Pozwanych. Sąd przeprowadził też dowód z opinii biegłego (instytutu oraz szereg dowodów z dokumentów).
- Na posiedzeniu w dniu 9 kwietnia 2018 roku Sąd zamknął postępowanie w sprawie, wysłuchał stanowisk końcowych stron i odroczył ogłoszenie wyroku. Dnia 23 kwietnia 2018 roku Sąd wydał wyrok kończący postępowanie w I instancji, w którym:
a. ustalił, że pozwani Skarb Państwa – Wojewoda Mazowiecki, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie oraz Województwo Mazowieckie ponoszą solidarną odpowiedzialność odszkodowawczą wobec członków grupy wynikającą z czynu niedozwolonego pozwanych, polegającego na niezgodnym z prawem wykonywaniu władzy publicznej przez pozwanych w zakresie ochrony przeciwpowodziowej na obszarze właściwości pozwanych, które to zaniedbania łącznie doprowadziły do przerwania wału przeciwpowodziowego położonego wzdłuż lewego brzegu rzeki Wisły, km Wisły 611, w miejscowości Świniary, w gminie Słubice, w powiecie płockim, w województwie mazowieckim, w dniu 23 maja 2010 roku, i następnie dwukrotnego zalania, w maju i czerwcu 2010r., obszaru położonego po lewej stronie Wisły w rejonie Doliny Iłowsko – Dobrzykowskiej;
oraz
b. oddalił powództwo przeciwko Powiatowi Płockiemu.
- Pozwani złożyli apelacje od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku, Wydział I Cywilny z 23 kwietnia 2018 r., I C 863/12. Z kolei Strona Powodowa złożyła zażalenie na zawarte w sentencji wyroku Sądu I instancji postanowienie w przedmiocie kosztów procesu. Sprawa została przekazana do Sądu Apelacyjnego w Łodzi, Wydział I Cywilny (jako sądu II instancji), a po doręczeniu odpisów obu apelacji Stronie Powodowej – Strona Powodowa złożyła na nie odpowiedzi.
- W dniach 24 lipca 2019 r. oraz 17 marca 2021 r. w sprawie odbyła się rozprawa apelacyjna przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi Wydział I Cywilny.
- Następnie, 14 kwietnia 2021 r. Sąd Apelacyjny w Łodzi, Wydział I Cywilny wydał wyrok (sygn. akt: I ACa 1099/18, I ACz 1451/18) oddalający w całości apelacje Pozwanych od wyroku Sądu I instancji. Sąd II instancji zmienił też – na korzyść Strony Powodowej – zaskarżone przez Stronę Powodową postanowienie Sądu I instancji w przedmiocie kosztów. Uprawomocnienie się wyroku sądu pierwszej instancji ustalającego odpowiedzialność odszkodowawczą Pozwanych otworzyło Poszkodowanym drogę do domagania się od Pozwanych konkretnych odszkodowań.
- W związku z powyższym, pełnomocnicy Poszkodowanych z naszej Kancelarii skierowali do Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Skarbu Państwa – Wojewody Mazowieckiego oraz Województwa Mazowieckiego zaproszenia do rozmów ugodowych deklarując wolę Poszkodowanych zawarcia ugód obejmujących odszkodowania. Pozwani wyrazili wolę prowadzenia rozmów, niemniej dopiero po rozpoznaniu skarg kasacyjnych złożonych przez Pozwanych.
- Pozwani zaskarżyli bowiem wyrok Sądu II instancji skargami kasacyjnymi do Sądu Najwyższego, a Strona Powodowa złożyła odpowiedzi na te skargi. Sąd Najwyższy przyjął obie skargi kasacyjne do rozpoznania, a następnie – wyrokami z 12 kwietnia 2023 r., II CSKP 28/23 oraz II CSKP 1948/22 – obie skargi kasacyjne oddalił.
- Rozmowy ugodowe rozpoczęły się więc faktycznie dopiero w drugiej połowie 2023 r. Strony ustaliły sposób procedowania, w tym dokonały podziału roszczeń Poszkodowanych na trzy grupy.
- W rezultacie pierwszej fazy rozmów ugodowych – zawartych zostało 22 marca 2024 r. pierwszych 11 ugód; w oparciu o które Pozwani wpłacają odszkodowania dla poszkodowanych.
Stan sprawy
Postępowanie grupowe jest prawomocnie zakończone – w sprawie została prawomocnie ustalona odpowiedzialność odszkodowawcza Pozwanych względem członków grupy – podmiotów poszkodowanych. Po prawomocnym zakończeniu postępowania grupowego, Kancelaria zawarła z Pozwanymi, w imieniu 11 podmiotów poszkodowanych, 11 ugód pozasądowych przed mediatorem – i kontynuuje rozmowy ugodowe w imieniu pozostałych byłych członków grupy.